ماهیت و جایگاه نهاد تنظیم مقررات در حوزه فضای مجازی در ایران

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ره

2 کارشناسی ارشد حقوق عمومی

چکیده

تنظیم مقررات در حوزه‌ی فضای مجازی از مفاهیم جدید و از مختصات جامعه مدرن است. پرسش اصلی نوشتار این است که تنظیم مقررات حوزه‌ی فضای مجازی ایران چه ویژگی‌هایی داشته و کدام مجرای قانونی و با کدام صلاحیت ها آن را به وجود آورده و از نظر ماهیت و صلاحیت، چه نقاط مشترک و افتراقی با نهاد های مشابه در کشور چین دارد. به نظر می‌رسد، نهاد و ساختار تنظیم مقررات فضای مجازی در کشور چین از جهات مختلف، شباهت‌های بیش‌تری با جمهوری اسلامی ایران دارد و در مواردی نیز می‌تواند برای ایران قابل الگوبرداری باشد. در داخل ایران، شورای عالی فضای مجازی، متولی اصلی و محور نهاد تنظیم مقررات حوزه مجازی محسوب می‌شود و سایر ارگان‌ها برای صالح بودن در هر بخش از تنظیم مقررات فضای مجازی، باید دارای منبع قانونی باشند که مثبِت صلاحیت آن‌ها و استثنایی بر صلاحیت عام شورای عالی فضای مجازی در آن بخش باشد. گرچه در خلال بحث، از منابع کتابخانه‌ای فارسی و لاتین استفاده شده‌است، اما مبانی اصلی مورد استناد، چه در ایران و چه در کشورهای خارجی، قوانین موجود در کشورها و نهادهای بین المللی و اصول و قواعد حقوق عمومی است.

کلیدواژه‌ها

فارسی
استوارسنگری, محمد امامی
کورش. (1388). حقوق اداری (ج. 1): میزان.
امامی, ‌محمد، موسوی, ‌سید‌نصرالله. (1383). مبانی نظری مراجع شبه قضائی و جایگاه آن ها در حقوق ایران. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز, 41(21), 93-110.
انصاری, ‌باقر. (1389). دکتر انصاری، استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی: عناوین ذکر شده در فهرست کارگروه «تعیین مصادیق و محتوای مجرمانه در فضای مجازی» باید تعیین مصداق شوند. قضاوت, 63(9), 54-57.
بصیریان‌جهرمی, ‌حسین، خانیکی, ‌هادی. (1393). سیاست گذاران ایرانی و سیاست گذاری رسانه های اجتماعی: چالش ها، الگوها و ارائه یک مدل پیشنهادی. برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی, 21(7), 25-70.
رستمی, ولی، قطبی, میلاد. (1393). ‌‌‌تـحلیلی‌ بر مفهوم نهادهای زیر نظر رهبری در نظام تقنینی ایران. فصلنامه دانش حقوق عمومی(9).
سایت کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه. (1396, 1396/7/13). صفحه درباره ما - سایت کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه.    -  https://internet.ir/aboutus.html
شریف, محمد. (1384). جایگاه قانونی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مرتبه مصوبات آن. پژوهش حقوق عمومی(15 و 16).
غلامی, ‌حسین، افضلیان, ‌مینا. (1389). رویکردی کیفرشناختی به مبانی و کیفیت توزیع مجازات ها در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی. مطالعات پیشگیری از جرم, 16(5), 141-172.
نجفی, باب الله. (1395). جایگاه حقوقی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در نظام  حقوقی ایران (ج.). تبریز: ققنوس.
هاشمی, ‌سید‌محمد. (1371). تحلیل حقوقی جرایم سیاسی و مطبوعاتی. تحقیقات حقوقی, 10(1), 105-146.
هدایت‌نیا‌گنجی, ‌فرج‌الله. (1381). جایگاه حقوقی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبات آن. رواق اندیشه, 8(2), 53-70.
لاتین
Creemers, Rogier. (2015). The Pivot in Chinese Cybergovernance: Integrating Internet Control in Xi Jinping's China. China Perspectives(4 (104)), 13-5
Deibert, Ronald. (2010). Access controlled (ج.): Massachusetts Institute of Technology.
Goldkorn, Jeremy. (2015). THE CHINESE INTERNET
UNSHARED DESTINY Shared Destiny (pp.106-123): ANU Press.
Hachigian, Nina. (2001). China's Cyber-Strategy. Foreign Affairs, 80(2), 118-133. doi:10.2307/20050069
Harold, Scott Warren. (2016). Getting to Yes with China in Cyberspace (ج.): RAND Corporation.
Patni, Ritika
Joseph, Nihal. (2010). WTO RAMIFICATIONS OF INTERNET CENSORSHIP: THE GOOGLE-CHINA CONTROVERSY. NUJS Law Review, .3(3)
Peiran, Wang. (2012). China's Perceptions of Cybersecurity. Georgetown Journal of International Affairs,35-40.
Yan, Li. (2015). Reforming Internet Governance and the Role of China. Focus Asia.(12)
Yuen, Samson. (2015). Becoming a Cyber Power: China's cybersecurity upgrade and its consequences. China Perspectives(2 (102)), 53-58