مبنای مسئولیت مدنی متولیان ایمنی راه در حوادث ناشی از رانندگی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ره

2 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی

چکیده

یکی از آثار صنعتی شدن جوامع بشری، کاربرد روز افزون وسایل نقلیه موتوری توسط انسان می‌باشد که به رغم تسهیل زندگی بشری سبب ایجاد حوادث متعددی می‌گردد که خسارت مالی و جانی عدیده‌ای را به همراه دارد به گونه‌ای که حوادث مزبور و شیوه جبران خسارت مالی و بدنی وارد به زیاندیدگان این حوادث یکی از مباحث مهم مسئولیت مدنی در دنیای کنونی می‌باشد و این حوادث صرفاً مشکلاتی برای افراد جامعه ایجاد نمی‌کند بلکه مسئولیت‌های اجتماعی دولت و نهادهای عمومی غیردولتی را افزایش می‌دهد و در اﯾﻦ اثر که ﯾﮏ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻨﯿﺎدی اﺳﺖ که با روش کتابخانه‌ای انجام یافته سعی دارد که مسئولیت متولیان ایمنی راه که شامل تکالیف وزارت راه و شهرسازی در خارج از شهرها و شهرداری در داخل شهرها و همچنین پلیس راهنمایی و رانندگی در بعضی از موارد که نسبت به ایمنی راه مسئول هستند را بررسی نماید و در نهایت به بیان مبنای مسئولیت مدنی این نهادها بپردازد. با توجه به قواعد عام مسئولیت مدنی و نظریه «فرض تقدم مستخدم بر دولت» و با عنایت به تبصره 3 ماده 14 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 به نظر می‌رسد مسئولیت متصدیان ایمنی راه بر اساس نظریه تقصیر است و نمی‌توان با تمسک به تبصره 3 ماده 14 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی به نظریه مسئولیت محض رسید و همچنین مسئولیت نیابتی شرکت‌های بیمه و صندوق تأمین خسارات بدنی در ماده 16 قانون جدید بیمه اجباری شخص ثالث در قبال مسئولان متولی ایمنی راه با نظریه تضمین گروهی قابل توجیه است زیرا بیمه‌گر در قانون بیمه‌ی اجباری شخص ثالث به دنبال سازوکاری در جهت تسریع جبران خسارت زیان‌دیده است.

کلیدواژه‌ها

1.    اورک بختیاری، حسنعلی(1391)، مبانی و اصول مسئولیت مدنی حوادث خودرو، سنندج: انتشارات علمی کالج، چاپ اول
2.    بادینی، حسن(1384)، فلسفه مسئولیت مدنی، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ اول
3.    باریکلو، علیرضا(1385)، مسئولیت مدنی، تهران: نشر میزان، چاپ اول، زمستان
4.    بهرامی احمدی، حمید(1391)،ضمان قهری(مسئولیت مدنی)با مطالعه تطبیقی در فقه مذاهب اسلامی و نظام های حقوقی،تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام، چاپ اول
5.    جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1387)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانه گنج دانش، چاپ اول، جلد پنجم
6.    حسینی نژاد، حسینقلی(1370)، مسئولیت مدنی، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول
7.    داراب پور، مهراب(1387)، حقوق مدنی 4 (مسؤلیت‌های خارج از قرداد)،تهران: انتشارات مجد، چاپ اول
8.    راسا، میشل لور(1375)، مسئولیت مدنی، ترجمه محمد اشتری، تهران: نشر حقوقدان، چاپ اول
9.    رحیمی، حبیب اله، حاجیان، محمد قاسم(1393)، «تحلیل اقتصادی ارکان مسئولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی»، پژوهش حقوق خصوصی، سال دوم، شماره 7
10.  رستمی، ولی، صادقی، حسین، سلیمانیان، حمیدرضا(1393)، «مسئولیت مدنی متصدیان راه در تصادفات رانندگی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 44، شماره 3
11.  ره‌پیک، حسن(1395)، حقوق مسئولیت مدنی و جبران‌ها، تهران: انتشارات خرسندی، چاپ بیست و سوم
12.  زرگوش، مشتاق(1389)، مسئولیت مدنی دولت، قواعد عمومی، ج2، تهران: نشر میزان، چاپ اول
13.  زمانی جباری، افسانه؛اسکندر جوی، مرضیه(1382)، «بررسی تطبیقی مبانی فقهی - حقوقی قانون بیمه اجباری با رویکردی به دیدگاه حضرت امام (ره)» پژوهشنامه بیمه، شماره 70
14.  ژوردن، پاتریس(1391)، اصول مسئولیت مدنی، ترجمه و تحقیق مجید ادیب، تهران: نشر میزان، چاپ سوم
15.  سلیمانی بابادی، مصطفی، پیرهادی، محمد رضا(1394)، «تکالیف محافظین راه‌ها و مسئولیت مدنی ناشی از آن»، تحقیقات حقوقی آزاد، سال هشتم، شماره 29
16.  سواری، احمد(1375)، نگرشی بر ضمان قهری و مسئولیت مدنی، اهواز: انتشارات مهزیار، چاپ اول
17.  شهیدی، مهدی(1382)، آثار قرادادها و تعهدات، جلد سوم،تهران: انتشارات مجد، چاپ دوم
18.  صفایی، حسین و رحیمی، حبیب اله(1394)، مسئولیت مدنی(الزامات خارج از قرداد)،تهران: انتشارات سمت، چاپ پنجم
19.  صفایی، سید حسین(1389)، قواعد عمومی قراردادها (دوره‌ی مقدماتی حقوق مدنی)، جلد دوم، تهران: انتشارات میزان، چاپ دهم
20.  صفائیان، میترا، سبزی، محمود، حسن زاده، نصرالله، بهادر، آزاده(1390)، «آسیب شناسی قانون بیمه های شخص ثالث و ارائه پیشنهادات اصلاحی»، تازه‌های جهان بیمه، شماره 165
21.  طباطبایی مؤتمنی، منوچهر(1373)، حقوق اداری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاه‌ها(سمت)، چاپ اول
22.  عباسلو، بختیار(1387)، مسئولیت مدنی ناشی از سوانح رانندگی، تهران: انتشارات میزان، چاپ دوم
23.  عباسلو، بختیار(1394)، مسئولیت مدنی ناشی از سوانح رانندگی، تهران: انتشارات میزان، چاپ چهارم
24.  غمامی، مجید(1376)، مسئولیت مدنی دولت نسبت به اعمال کارکنان خود، تهران: نشر دادگستر، چاپ اول
25.  فتحعلی پور، عطاءالله(1376)، مسئولیت جزایی و مدنی ناشی از تصادفات رانندگی، تهران: انتشارات ورق، چاپ اول
26.  فرهانی، احمد، خانی گیاشی، رضا(1393)، شرح قانون اصلاح قانون بیمه ی اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و در مقابل شخص ثالث مصوب 16/4/1387، تهران: انتشارات پژوهشکده بیمه
27.  قاسم‌ زاده، سید مرتضی(1378)، مبانی مسئولیت مدنی، تهران: نشر دادگستر، چاپ اول
28.  کاتوزیان، ناصر(1371)، تحولات حقوق خصوصی، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
29.  کاتوزیان، ناصر(1371)،وقایع حقوقی(دوره‌ی مقدماتی حقوق مدنی)، تهران: نشر یلدا، چاپ اول
30.  کاتوزیان، ناصر(1382)، الزامهای خارج از قرارداد(ضمان قهری)، ج 1، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ سوم
31.  لطفی، اسدالله(1393)، سلسله مباحث فقهی، حقوقی مسئولیت مدنی، تهران: انتشارات جاودانه، چاپ اول
32.  مبین، حجت(1386)، «تحولات مبانی مسئولیت مدنی و ارتباط آن با اندیشه‌های حقوق کیفری»، فصلنامه حقوقی گواه، شماره 10
33.  مبین، حجت(1390)، نظریه قابلیت استناد در مبانی مسئولیت مدنی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه السلام)، چاپ اول
34.  موسی‌زاده، ابراهیم(1391)، حقوق اداری، تهران: نشر دادگستر، چاپ اول
35.  نیک فرجام، زهره و مقیمی، مرتضی(1393)، «مسئولیت مدنی و جبران خسارت ناشی از تصادفات رانندگی»، فصلنامه مطالعات پژوهشی راهور، سال سوم، شماره 11
36.  هاشمی، سید احمد علی(1389)، دامنه‌ی مسئولیت مدنی(با مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی و حقوق فرانسه)، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه السلام)، چاپ اول
37.  هاشمی، سید محمد(1396)، «مسئولیت مدنی پلیس ناشی از ارتکاب فعل زیانبار و ترک فعل(با تأکید بر مسئولیت پلیس راهور)»، فصلنامه دانش انتظامی، سال نوزدهم، شماره 76
38.  یزدانیان، علیرضا(1379)، حقوق مدنی قلمرو مسئولیت مدنی، تهران: نشر ادبستان، چاپ اول