آموزه‌های حقوقی گواه

ایرادات نظام درجه‌بندی مجازات‌های تعزیری و پیشنهاداتی برای اصلاح آن

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی

چکیده

یکی از نوآوریهای قانون مجازات اسلامی 1392 که آثار مهمی را در حقوق کیفری اعم از حقوق کیفری ماهوی و حقوق کیفری شکلی به دنبال داشته است، درجه بندی تعزیرات بوده است. طبیعی است که این مقرره همانند هر پدیده جدیدی، علاوه بر محاسنی که به دنبال دارد در ابتدای راه با کاستیها و ایراداتی نیز رو به روست. ایراداتی ازجمله جامع و مانع نبودن درجات تعزیر، ابهام در تشخیص درجه برخی از جرائم، عدم ملاحظه عدالت قضایی در تعیین درجه برخی جرائم و نامتوازن بودن فواصل میان حداقل و حداکثر مجازاتهای داخل در یک درجه. در این مقاله به دنبال آن بودیم که ضمن بررسی تفصیلی ایرادات وارد بر نظام درجه بندی مجازاتها، پیشنهاداتی را برای رفع آنها ارائه کنیم. راهکارهای ارائه شده عبارتنداست از پیشنهاد احصای تمامی مصادیق تعزیر در ماده 19، خارج کردن مجازاتهای غیرتعزیری از شمول این ماده، اصلاح تبصره 2 ماده 19 و ... به عقیده ما نظام درجه بندی تعزیرات در مجموع به نفع نظام حقوق کیفری ایران بوده و از مشکلات آن کاسته است اما دارای ابهامات و ایراداتی است که مانع تحقق کامل اهداف مقنن شده است و لازم است در اصلاحیه های بعدی قانون مجازات اسلامی رفع گردد. در ضمن روش انجام این پژوهش، تحلیلی_توصیفی بوده و از ابزار گردآوری کتابخانه ای استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

1.    اردبیلی، محمدعلی (1379)، حقوق جزای عمومی، ج1، تهران: میزان.
2.    الهام، غلامحسین؛ برهانی، محسن (1393)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی: واکنش در برابر جرم، ج2، تهران: میزان.
3.    بهره مند، حمید (1396)، «درجه بندی تعزیرات: از نوآوری تا بازاندیشی»، مجلس و راهبرد، ش 92.
4.    پایگاه اداره کل حقوقی قوه قضاییه به نشانی http://www.edarehoquqy.ir.
5.    توجهی، عبدالعلی (1395)، آسیب شناسی قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه.
6.    جعفری، فریدون(1381)، تحلیل مجازات اعدام در جرائم مستوجب تعزیر و بازدارنده، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
7.    حبیب زاده، محمدجعفر؛ علی پور، عادل(1392)، «منع مجازات اعدام تعزیری در فقه امامیه»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 9.
8.    حسین آبادی، باقر(1394)، «بررسی ماهیت مجازات اعدام در جرائم قاچاق مواد مخدر»، فصلنامه مطالعات مبارزه با مواد مخدر، سال هفتم، ش 24-25.
9.    رحمدل، منصور(1389)، تناسب جرم و مجازات، تهران: سمت.
10.  روزنامه رسمی، سال هفتاد و یکم، شماره 20644، مورخ 28/10/1394.
11.  روزنامه رسمی، سال هفتاد و سوم، شماره 21115، مورخ 14/6/1396.
12.  شمس ناتری، محمدابراهیم(1395)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، ج1، تهران: سمت.
13.  عزیزی، امیرمهدی(1393)، شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392: بخش کلیات (حقوق جزای عمومی 1، 2، 3)، تهران: مجد.
14.  علی آبادی، عبدالحسین( 1367)، حقوق جنایی، ج1، تهران: فردوسی: دانشگاه تهران.
15.  محسنی، مرتضی(1375)، دوره حقوق جزای عمومی(پدیده جنایی)، ج2، تهران: گنج دانش.
16.  مصدق، محمد(1392)، شرح قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با رویکرد کاربردی، تهران: جنگل، جاودانه.
17.  ولیدی، محمدصالح(1392)، شرح بایسته های قانون مجازات اسلامی در مقایسه و تطبیق با قانون سابق، تهران: جنگل، جاودانه.
آموزه‌های حقوقی گواه
دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 10
اردیبهشت 1399
صفحه 49-76