انحلال مؤسسات اعتباری غیردولتی در نظام بانکی ایران

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی ره

2 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی

چکیده

مؤسسه اعتباری غیردولتی به عنوان نهادی که وظیفه واسطه‌گری میان دارندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه در حوزه‌‌های مختلف را بر عهده دارد، از اهمیت بسزایی برخوردار است. از آنجا که این نهادها از طرفی بی‌‌واسطه با مردم و سرمایه‌‌گذاران در ارتباط هستند و از طرف دیگر وظیفه تأمین مالی حوزه‌‌های مختلف را بر عهده دارد، هر خدشه‌‌‌‌ای که در حوزه فعالیتشان به این مؤسسات وارد شود، ضربه‌‌ای به اعتماد و اطمینان عمومی نسبت به اقتصاد جامعه وارد می‌‌شود. لذا وجود سازوکار قانونی مناسب و بدون نقص به منظور تأسیس، اداره و انحلال این‌‌گونه نهادها دارای اهمیت است. انحلال مؤسسه اعتباری به اندازه تأسیس آن مهم است. در این پژوهش انحلال مؤسسه اعتباری مورد بررسی قرار می‌گیرد. در همین راستا می‌بایست «آیین‌نامه نحوه تأسیس و اداره مؤسسات اعتباری غیردولتی» مصوب 1393 که در حال حاضر تنها آیین‌نامه در حال اجرا در این خصوص می‌باشد، مورد مداقه قرار گیرد. آیین‌نامه مذکور به تنهایی مکفی نیست و ما را از بررسی سایر قوانین بانکی و مرتبط از جمله قانون پولی و بانکی کشور، قانون تجارت، لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 و ... بی نیاز نمی‌نماید. از جمله عوامل خاصی که انحلال مؤسسه اعتباری را در پی خواهد داشت ورشکستگی و لغو اجازه‌نامه تأسیس می‌باشد. برای پیشگیری از انحلال این‌گونه مؤسسات و کم کردن آثار اقتصادی و اجتماعی آن، راه‌کارهایی مثل ورود مستقیم دولت و عضویت مؤسسات در صندوق ضمانت سپرده ارائه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

فارسی
1)   السان، مصطفی (1391)، حقوق بانکی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌‌‌ها (سمت).
2)   احسانی، محمدعلی، «ماهیت و وظایف واسطه‎های مالی بانکی و شبه‌‌‌بانکی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق علیه السلام، سال نهم، شماره بیستم (زمستان 1382): 37-52.
3)   بهرامی، مهناز، «راهبرد بانک مرکزی در زمینه اعطای مجوزهای بانکی»، تازه‌‌‌های اقتصاد، سال نهم، شماره 132 (تابستان 1390): 146-149.
4)   دمرچیلی، محمد و دیگران (1393)، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران: دادستان.
5)   سلطانی، محمد (1390)، حقوق بانکی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
6)   صقری، محمد (1390)، حقوق بازرگانی شرکت‌‌‌ها، تهران: شرکت سهامی انتشار.
7)   عیسی زاده، سعید؛ مظهری آوا، مریم (1396)، اثر کارایی مدیریتی در کاهش هزینه ها بعد از ادغام بانکها در ایران، فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال ششم، شماره 21، صص 187-173.
8)   کاویانی، کوروش(1386)، حقوق شرکت‌‌‌های تجارتی، تهران: میزان.
9)   نورانی مقدم، سید یونس؛ رمضانی، فاطمه (1395)، مفهوم و کاربرد اصل نگهداری سرمایه شرکت سهامی عام در حقوق ایران و انگلیس، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، دوره 2، شماره 3، صص 57-43.
10)  والی نژاد، مرتضی(1384)، مجموعه قوانین و مقررات ناظر بر بانک‌‌‌ها و مؤسسه‌‌‌های اعتباری، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، ج 1.
منابع الکترونیک
11)  www.idgf.ir/درباره-ما/معرفی-صندوق-ضمانت-سپرده-ها/ (آخرین مشاهده 24/4/1395)
12) www.idgf.ir/ویژه-سپرده-گذاران/ضمانت-سپرده-چیست؟/ (آخرین مشاهده 24/4/1395)
قوانین و مقررات
13)  آیین‌‌‌نامه طرز اداره بانک و نحوه الغاء اجازه تأسیس بانک در موارد مذکور در ماده 39 قانون پولی و بانکی کشور
14)  آیین‌‌‌نامه نحوه تأسیس و اداره بانک‌‌‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری غیردولتی مصوب 1388
15)  آیین‌‌‌نامه نحوه تأسیس و اداره مؤسسات اعتباری غیردولتی مصوب 1393
16)  قانون اجرای سیاست‌‌‌های کلی اصل 44 قانون اساسی
17)  قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی مصوب 1318
18)  قانون برنامه پنج‌‌‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران
19)  قانون پولی و بانکی کشور
20)  قانون تجارت
21)  لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347
لاتین
22)  Cranston, Ross (1997), Principles of Banking Law, Oxford: Clarendon Press.