ماهیت رسیدگی به امر ورشکستگی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی ره

2 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی

چکیده

رسیدگی به ورشکستگی  ترتیب رسیدگی خاصی را طلب می کند که موافق باطبیعت خاص این رویداد است.  یکی از پرسش های اساسی در خصوص ورشکستگی در نظم حقوقی کنونی این است که تقاضای رسیدگی به امر ورشکستگی از مراجع دادگستری باید در قالب اقامه دعوا انجام گیرد یا ورشکستگی از امور حسبی است. ورشکستگی از مفاهیم حقوقی است که با نظم عمومی جامعه رابطه ای تنگاتنگ دارد و به همین جهت است که  قانون گذار سازوکاری خاص و ویژه در خصوص رسیدگی و دادرسی این مقوله طراحی کرده، همچنان که طلبکاران ورشکسته می توانند ورشکستگی و توقف تاجر را از دادگاه تقاضا کنند، خود تاجر نیز می توانند توقف و ورشکستگی خود را از دادگاه تقاضا کند و همچنین دادستان به عنوان نماینده مدعی العموم نیز می تواند امور مالی تاجر را بررسی و در صورت احراز توقف او، حکم ورشکستگی وی را صادر کند. همین ساز و کار خاص نشان از نگاه حسبی گونه قانون گذار به مقوله ورشکستگی تاجر دارد. در این تحقیق نشان داده می شود که دیدگاه حسبی بودن امر ورشکستگی با دلایل موجود بسیار قوی تر از دعوا دانستن آن است. از طرفی حسبی دانستن ورشکستگی، بسیاری از نارسایی هایی که دعوا دانستن آن دارد را پوشش می دهد و به سرو سامان دادن دادرسی ورشکستگی می انجامد. پژوهش حاضر نیز با ارائه دلایل و مستنداتی ثابت می کند که ورشکستگی از لحاظ ماهیتی یک امر حسبی است و حسبی بودن آن، اقتضائات ورشکستگی را پوشش می دهد.

کلیدواژه‌ها

1.    اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت‌؛ ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته، تهران: سمت، 1390 ه.ش.
2.    پور استاد، مجید، «اصل حاکمیت اصحاب دعوای مدنی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، فصلنامه حقوق، شماره 3، (پاییز1387): 43 – 55
3.    پور استاد، مجید، «پیدایش چالش قاعده منع تحصیل دلیل»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، فصلنامه حقوق، شماره 4، (زمستان 1389): 99 – 120
4.    جلیلوند، یحیی، «اعتراض ثالث در آیینه دکترین و رویه قضایی ایران و فرانسه»، مجله کانون وکلا، شماره 194، (زمستان 1385): 15 – 55
5.    جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مبسوط در ترمونولوژی حقوق، تهران: انتشارات گنج دانش، 1378.ه.ش
6.    حبیبی تبار، جواد، گام به گام با امور حسبی، قم: انتشارات خرم، 1380 ه.ش
7.    شقاقی نژاد، فتح الله، «مقررات ورشکستگی در حقوق ایران»، مجله حسابدار، شماره 99، (مهر 1372): 26 - 43
8.    شمس، عبدالله؛ آیین دادرسی مدنی، تهران: انتشارات دراک، چاپ هفدهم، 1387ه.ش.
9.    شمس، عبدالله، «اصل تناظر»، مجله تحقیقاتی حقوقی، شماره 35، (بهار 1381): 59 - 86
10.  صالحی ذهابی، جمال، «اصل نسبی بودن رای حقوقی»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 71، (پاییز 1389): 41 – 72.
11.  طاهری، سهیل، جزوه آیین دادرسی مدنی، دانشگاه امام صادق(ع)، 1392 ه.ش.
12.  عالی پناه، علیرضا، بررسی مقررات ورشکستگی در حقوق ایران از منظر فضای کسب و کار، وبگاه رسمی خانه معدن ایران، www.iranminehouse.ir ، 1392ه.ش.
13.  متین دفتری، احمد، آیین دادرسی مدنی، تهران: مجد،  1388 ه.ش
14.  معین، محمد؛ فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیر کبیر،چاپ ششم، 1336، جلد اول و دوم، ص1092 و 1479 و 1355.
15.  مهدی پور، حمید، «میزگرد: گزارش نشست قضایی استان»، مجله قضاوت، شماره 48، ( آذر 86): 27 - 35
منابع عربی
1.        سنهورى، عبد الرزاق احمد، الوسیط فى شرح القانون المدنى الجـدید، المـجلد الاول، الطـبعه الثالثه الجدیده، بیروت‌ لبنان‌، منشورات الحلبى الحقوقیه،2000