تشابه و تمایز قاعده استاپل با قاعده غرور و اقرار

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌ السلام

2 کارشناس ارشد حقوق خصوصی

چکیده

قاعده استاپل که از اتخاذ رفتار متعارض جلوگیری می‌نماید در نظام حقوقی انگلیس پا به عرصه روابط حقوقی نهاده و به استاپل کامن‌لا و استاپل مبتنی بر انصاف تقسیم می‌گردد. سابقه استاپل انصاف کمتر از استاپل کامن‌لا می‌باشد، اما بیش از آن مورد اقبال و پذیرش در عرصه بین‌المللی واقع گردید. پذیرش این قاعده در داوری‌های بین المللی و اصل کلی تلقی شدن آن، موجب شده است که برخی از حقوقدانان داخلی، بیان نمایند که این قاعده در حقوق داخلی ایران و فقه امامیه نیز دارای نمونه‌هایی بوده و قابلیت پذیرش در این دو نظام دارد. طرفداران این نظریه قاعده اقرار و غرور را دو نهاد مشابه به استاپل معرفی می‌کنند. اما بررسی این دو قاعده با استاپل نشان می‌دهد که ازلحاظ مبنا، نتیجه و همچنین شیوه جبران خسارت با یکدیگر متفاوت بوده و امکان پذیرش استاپل در نظام داخلی ایران خلاف مبانی حقوقی و فقهی بوده و در راستای جلوگیری از فریب و رفتار متعارض، نظام فقهی و حقوقی نهادهای متناسب با قواعد حقوقی بومی را مورد پیش‌بینی قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

  1. قرآن کریم
  2. شهبازی، مرتضی ( 1383)، بررسی قاعده استاپل در حقوق انگلیس و آمریکا، مجلة حقوقی، نشریة دفتر خدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی ایران شمارة سی ام، بهار1383.
  3. داراب پور، مهراب (1387)، مسئولیت‌های خارج از قرارداد، مجمع علمی و فرهنگی مجد، تهران-ایران، چاپ اول.
  4. ‌ گایار، امانوئل) 1365 ش 6)، قاعده استاپل یا منع تناقض‌گویی به ضرر دیگری، ناصر صبح­خیز، تهران، مجله حقوقی دفتر خدمات حقوقی بین المللی.
  5. یزدى، سید مصطفى محقق داماد (1406 ه‍ ق)، قواعد فقه مرکز نشر علوم اسلامى، تهران - ایران، دوازدهم، جلد 1.

کتابنامه عربی

  1. شیرازى، ناصر مکارم (1411 ه‍ ق)، القواعد الفقهیة (لمکارم)، مدرسه امام امیرالمؤمنین - علیه‌السلام، قم - ایران، سوم، جلد 2.
  2. ‌لنکرانى، محمد فاضل موحدى (1416 ه‍ ق)، القواعد الفقهیة (للفاضل)، چاپخانه مهر، قم - ایران، چاپ اول.
  3. مراغى، سید میر عبد الفتاح بن على حسینى (1417 ه‍ ق)، العناوین الفقهیة، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم - ایران، چاپ اول، جلد 2.
  4. مصطفوى، سید محمد کاظم، مائة قاعدة فقهیة (1421 ه‍ ق)، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم - ایران، چاپ چهارم.
  5. نوری، حسین بن محمدتقی (1366)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، تحقیق موسسه آل البیت علیهم سلام، قم.

منابع انگلیسی

  1. Black H.C., Black’s Law Dictionary, 4th edition, West Publishing Co., 1986
  2. American Jurisprudence, Sanfrancisco, Bancroft Whiteng, Rochaster N.Y., Lowyer Cooperative Publising, 1947
  3. Cross & Wilkins, Outline of Law of Evidence, by Colin Tapper, 6th ed., Butterworths, London,
  4. dictionary of law politics and economics.j. bayaghoub. nazar reseachindg cultural insfitute. Tehran. 2000.v 1.
  5. stoner, Gorden. Michigan Law Review, Vol. 9, No. 6 (Apr., 1911(
  6. L.A. Sheridan ، Equitable Estoppel Today, The Modern Law Review, Vol. 15, No. 3 (Jul., 1952).
  7. Paterson, Robertson & Duke, Principles of Contract Law (Lawbook Co, 3rd ed, 2009) .