نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

• محمدحسن صادقی مقدم ¹
• محمد‌مهدی میرجلیلی ²

¹ عضو هیئت علمی دانشگاه علوم تهران

² کارشناس ارشد حقوق خصوصی

چکیده

ماده 838 قانون مدنی بیان می‌دارد که موصی می‌تواند از وصیت خویش رجوع نماید. رجوع از وصیت امکانی است که توسط قانونگذار برای موصی در نظر گرفته‌شده تا هر موقع بخواهد از وصیت خویش رجوع کند. قانونگذار این موضوع را به‌صورت اجمال بیان نموده و نسبت به ماهیت و آثار و احکام آن سکوت کرده است.  رجوع از وصیت ممکن است به‌صورت صریح و یا ضمنی باشد. در رجوع ضمنی، با هر عمل و یا تصرفی که دلالت بر بازگشت موصی از وصیت نماید، وصیت بی اثر می شود. فقها و حقوقدانان در رابطه با برخی از فروض رجوع ضمنی اختلاف کرده اند. نکته دیگری که در زمینه رجوع از وصیت مورد اختلاف قرارگرفته، حق یا حکم بودن رجوع از وصیت می باشد. درصورتی‌که رجوع از وصیت را در زمره ی احکام بدانیم، موصی نمی تواند آن را اسقاط نماید و درهرحال این امکان برای وی فراهم است که از وصیت خویش رجوع نماید. درحالی‌که اگر رجوع از وصیت را حق بدانیم؛ این امکان برای موصی فراهم است که حق رجوع خود را اسقاط نماید؛ لذا در فرض مذکور امکان رجوع از وصیت برای وی فراهم نخواهد بود. در فرض حکم بودن رجوع از وصیت، اسقاط رجوع در ضمن عقد لازم نیز بی اثر است. به نظر می رسد ماهیت رجوع از وصیت همان انفساخ از وصیت است؛ همچنین با توجه به فلسفه ی تشریع نهاد وصیت باید رجوع از وصیت، از مقوله حکم باشد که آخرین اراده ی موصی درهرحال حاکم بر وصیت باشد؛ لذا همچنان این امکان برای موصی وجود دارد که از وصیت خویش رجوع نماید.

کلیدواژه‌ها

• رجوع
• وصیت
• ماهیت
• حق
• حکم
• اسقاط