تحدید مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی در حقوق ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد حقوق خصوصی

چکیده

حمل و نقل بین‏المللی همواره از اهمیت بسیار زیادی در عرصه تجارت جهانی برخوردار است وافرادی که متصدی حمل و نقل دریایی هستند همواره با خطرات و ریسک‏های زیادی در راه انتقال و به مقصد رساندن کالا و مسافر مواجه هسنتد. از این رو نیازمند ابزارهای حمایتی جهت افزایش ضریب اطمینان خود جهت ادامه فعالیت می‏باشند.
تحدید مسئولیت متصدیان حمل و نقل، یکی از موثرترین ابزارها در این راستا می‏باشد. کنوانسیون‏های مهمی نظیر بروکسل (1924)، هامبورگ (1978)، روتردام (2008) و آتن (1974) از جمله قواعد و مقرراتی هستند که میزان و حدود مسئولیت متصدیان حمل و نقل دریایی را ذکر نموده‏اند. کنوانسیون بروکسل که در سال 1968 مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفت، در پروتکل اصلاحی (لاهه-ویزبی) معیار تحدید مسئولیت متصدی حمل و نقل تغییر یافت و به نوعی، منافع کشورهای صاحب کالا بیشتر مورد توجه قرار گرفت. کنوانسیون هامبورگ نیز با تعیین حق برداشت ویژه (S.D.R)، گام مهمی در تببین موضوع تحدید مسئولیت برداشت. قانون دریایی ایران که در سال 1343 و با اقتباس از کنوانسیون بروکسل (1924) به تصویب رسید، در مورد تحدید مسئولیت هم‏چنان از قواعد کنوانسیون بروکسل پیروی نموده و متاسفانه تغییری در رویه‏ی خود ایجاد نکرده‏است که به نظر می‏رسد با توجه به تصویب کنوانسیون‏های جدید و   به‏روزتر در این عرصه، بازنگری در قانون دریایی جمهوری اسلامی ایران امری ضروری است.

کلیدواژه‌ها

الف) فارسی
1. امید، هوشنگ (1353)، حقوق دریایی، تهران: مدرسه عالی بیمه ایران، ج 1و2
2. انتصاری، سعید (1373)، «حمل و نقل؛ حدود مسئولیت متصدی حمل در قانون حاکم بر قرار داد دریایی کالا در بارنامه»، مجله اتاق بازرگانی، شماره 21
3. اندرز، داود؛ منتظر، مهدی؛ مسعودی، فرزاد (1390)، «مسئولیت متصدی حمل و نقل در قبال مسافر در حقوق ایران»، مجله دانش حقوق مدنی، شماره1
4. ایزانلو، محسن (1382)، شروط محدودکننده و ساقط کننده مسئولیت در قراردادها، تهران: سهامی انتشار
5. ایزانلو، محسن؛ درگاهی، رامین (1393)، «مروی بر اسناد بین‌المللی نظام عام تحدید کلی مسئولیت در حقوق دریایی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 44، شماره 4
6. تقی زاده، ابراهیم (1392)، حقوق حمل و نقل دریایی، تهران: انتشارات مجد
7. دمیرچیلی، محمد (1381)، رساله دکتری، تهران: دانشگاه تهران
8. صمدی اهری، هاشم (1373)، مسئولیت متصدی حمل و نقل دریایی، تهران: روزنامه رسمی کشور
9. عباس زاده، محمدهادی ( 1392)، جزوه حقوق دریایی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع)
10. کاتوزیان، امیرناصر (1376)، قواعد عمومی قراردادها، تهران: شرکت سهامی انتشار، ج4
11. کارکن، محمدرضا (1372)، «مصاحبه»، مجله صنعت حمل و نقل، ش 124
12. محمدزاده وادقانی، علیرضا (1381)، «مسئولیت متصدی حمل نقل دریایی»، مجله حقوق و علوم سیاسی، شماره55
13. هاشمی زاده، علیرضا (1387)، «مبنای مسئولیت متصدی حمل دریایی کالا؛ مقررات لاهه، هامبورگ و حقوق اسلامی»، مجله دین و ارتباطات، شماره9
 
ب) لاتین
14. International  convention for  the unification of certain rules of law relating to bills of lading,Hauge(1924)
15. Hauge-Visby rules protocol (1968)