اوصاف ضمانت‌نامه مستقل در حقوق ایران و مقررات بین‌الملل

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی (ره)

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

     ضمانت‌نامه‌ی‌ مستقل، قرارداد یا سندی است که به موجب آن، صادرکننده به درخواست متقاضی پرداخت مبلغ معینی را به ذی‌نفع با رعایت شرایط مقرر در ضمانت‌نامه و مستقل از تعهدات متقابل ذی‌نفع و متقاضی که ناشی از قرارداد اصلی است، برعهده می‌گیرد. این ضمانت‌نامه‌ها ریشه در گسترش تعاملات تجاری دارد و بایستی آن را یک پدیده‌ی به نسبت جدید و ماحصل عرف و رویه‌ی‌ تجارت بین‌الملل و نیازهای تجاری و اقتصادی به حساب آورد. ضمانت‌نامه‌ی مستقل دارای اوصاف متعددی است که شناخت آن‌ها در به‌کارگیری هرچه دقیق‌تر چنین ضمانت‌نامه‌هایی در عرصه‌ی حقوق تجارت و تعاملات تجاری مؤثر و ضروری به‌نظر می‌رسد؛ به ویژه که قانون‌گذار ایران به تازگی در صدد است تا با تدوین قانون در این خصوص، فضا را برای بهبود وضع تبادلات تجاری مهیا نماید. در این نوشتار، با روشی توصیفی- تحلیلی اوصاف ضمانت‌نامه‌های مستقل که عبارت است از استقلال از قرارداد پایه، تشریفاتی بودن صدور و قابلیت انتقال آن‌ها، در حقوق داخلی و عرصه‌ی تجارت بین‌الملل مورد بحث و بررسی قرار گرفته و ضمن بیان ویژگی‌ها و مفهوم دقیق هر وصف، شباهت‌ها و تفاوت‌های میان حقوق ایران و مقررات بین‌المللی در خصوص این اوصاف مورد اشاره قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

اسکینی، ربیعا(1378)، حقوق تجارت (برات، سفته، قبض انبار، اسناد در وجه حامل و چک)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ پنجم
امامی، سیدحسن(1367)، حقوق مدنی، جلد اول، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه، چاپ ششم
برندین، نریمان(زمستان 1382)، «ضمانت‌نامه‌ی بانکی»، فصلنامه‌ی بانک صادرات ایران، شماره 23
جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1381)، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: انتشارات گنج دانش، چاپ دوم، جلد سوم
دمرچیلی، محمد، حاتمی، علی، قرائی، محسن(1387)، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران: انتشارات میثاق عدالت، چاپ هفتم
سلطانی، محمد(1390)، حقوق بانکی، تهران: بنیاد حقوقی میزان، چاپ نخست
شهبازی‌نیا، مرتضی(تابستان 1386)، «انتقال و توثیق ضمانت‌نامه‌ی مستقل بانکی»، نشریه مدرس علوم انسانی، شماره 51
شهبازی‌نیا، مرتضی، تفرشی، محمدعیسی(مرداد و شهریور 1382)، «استقلال ضمانت‌نامه‌ی بانکی و آثار آن در حقوق تجارت بین‌الملل»، نشریه نامه مفید، شماره 37
صفایی، سیدحسین(1387)، دوره‌ی مقدماتی حقوق مدنی- قواعد عمومی قراردادها، تهران: بنیاد حقوقی میزان، چاپ ششم، جلد دوم
کاتوزیان، ناصر(1388)، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: بنیاد حقوقی میزان، چاپ بیست و پنجم
کاشانی، محمود(پاییز 1374 تا بهار 1375)، «ضمانت‌نامه‌ی بانکی»، نشریه تحقیقات حقوقی، شماره 16 و 17
محبی، محسن(بهار1375)، «ضمانت‌نامه‌های بانکی، در رویه‌ی دیوان داوری دعاوی ایران – ایالات متحده»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 20
معین، محمد(1364)، فرهنگ فارسی، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم
نظافتیان، عبدالعلی(پاییز و زمستان 1369)، «ذی‌نفع در ضمانتنامه های بین المللی بانکی»، مجله‌ی کانون وکلا، شماره 152 و 153
Bertrams, Reoland(2004), Bank Guarantees in International Trade: the law and practice of independent (First demand) Guarantees and Standby Letters of Credit in Civil Law and Common Law Jurisdictions, The Netherlands: ICC Publishing S.A. Kluwer Law International, third edition
Black, Henry Campbell(1999), Black’s Law Dictionary, United States of America: West Publishing Co, seventh edition
Cranstone, Ross(2002), Principles of Banking Law, New York: Oxford University Press Inc., second edition
Hardenberg, L.(1996), “First Demand Guarantees: Recent Developments in the Netherlands”, International business lawyer, vol.24
Horn, Norbert(1990), Bank-Guarantees, Stand by Letters of Credit Performance Bonds in International Trade Law, Dordrecht:  Kluwer Academic Publishers Group, first edition
Murray, Carole(2006), Schmitthoff's Export Trade: The Law and Practice of International Trade, London: sweet & Maxwell, eleventh edition
Osborn, P. G.( 1927), Concise Law Dictionary For Students and Practitioners, London: sweet & Maxwell, first edition
Pierce, Anthony(1993), Demand Guarantees in International Trade, London: sweet & Maxwell, first edition
http://j.ijri.ir/SubSystems/Jpri2/Showjudgement.aspx?id=789
http://j.ijri.ir/SubSystems/Jpri2/Showjudgement.aspx?id=10341
http://www.cbi.ir/showitem/11426.asp
http://bank-maskan.ir/186/index.aspx