مسئولیت پرداخت صادرکننده در اسناد تجاری

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی(رحمة الله علیه)

2 کارشناسی ارشد حقوق خصوصی

چکیده

اسناد برواتی در اقتصاد امروزی کاربرد فراوانی دارند. صدور این اسناد یک عمل حقوقی است که اثر مستقیم آن ایجاد مسئولیت به پرداخت برای متعهد آن می‌باشد. این مسئولیت دارای اوصافی است که آن را نسبت به تعهدات مدنی متمایز نموده ‌است. از میان این اوصاف بارزترین آن‌ها، استقلال مسئولیت ناشی از صدور سند تجاری از تعهد مبنایی و در نتیجه اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات می‌باشد. اثر این مسئولیت نیز «تعهد به پرداخت» است که خود دارای شرایط اعتبار و نقض آن واجد ضمانت‌اجراست. از جمله شرایط اعتبار پرداخت وجه توسط متعهد سند تجاری می‌توان به «مطالبه‌ وجه از طرف دارنده در موعد قانونی» و «پرداخت وجه در موعد و به میزان و نوع پولی که در سند قید شده است»، اشاره نمود. الزام به پرداخت، امکان حبس و اخذ خسارت در صورت امتناع از پرداخت نیز ضمانت‌اجراهای نقض این تعهد به شمار می‌روند.

کلیدواژه‌ها

  1. الف. فارسی

    اخلاقی، بهروز (1368)، «بحثی پیرامون توثیق اسناد تجاری»، مجله‌ دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره24.

    اخلاقی، بهروز (1376)، جزوه‌ درسی حقوق تجارت برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی، نیمسال اول تحصیلی.

    اسکینی، ربیعا (1388)، حقوق تجارت (برات، سفته، چک و...)، تهران: سمت.

    اسکینی، ربیعا (1393)، جزوه‌ تجارت کارشناسی ارشد، تهران: دانشکده‌ حقوق دانشگاه امام صادق (ع)، نیمسال اول.

    باریکلو، علیرضا (1389)، مسئولیت مدنی، تهران: میزان.

    برزش‌آبادی، حمزه(1390)، «جایگاه اصل عدم توجه به ایرادات اسناد تجاری در حقوق ایران با لحاظ کنوانسیون آنسیترال راجع به برات و سفته‌ بین‌المللی»،گفتمان حقوقی، شماره‌ی 19 و 20.

    بهرامی، بهرام (1382)، حقوق تجارت کاربردی، تهران: انتشارات نگاه بینه – بهنامی.

    خمینى، سید روح‌اللّه موسوی (1426ق)، توضیح المسائل، بی‌جا.

    خمینى، سید روح‌اللّه موسوی( 1425ق)، تحریر الوسیله، ترجمه علی اسلامى، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

    دمرچیلی، محمد؛ حاتمی، علی و قرانی، محسن (1387)، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، تهران: نشر میثاق عدالت.

    ستوده، حسن (1382)، حقوق تجارت، تهران: دادگستر، ج3.

    شهیدی، مهدی (1377)، سقوط تعهدات، تهران: نشر حقوقدان.

    صفایی، سید حسین (1387)، حقوق مدنی(قواعد عمومی قراردادها)، تهران: میزان.

    صقری، محمد (1387)، حقوق بازرگانی(اسناد)، تهران: سهامی انتشار.

    عالی‌پناه، علیرضا (94-1393)، جزوه‌ حقوق تجارت3، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، نیمسال دوم.

    فخاری، امیر حسین (1376)، جزوه و تقریرات درس تجارت3، دانشگاه شهید بهشتی.

    کاتوزیان، ناصر (1370)، ایقاع، تهران: یلدا.

    کاتوزیان، ناصر (1387)، قواعد عمومی قراردادها، تهران: سهامی انتشار، ج4.

    کاتوزیان، ناصر (1388)، اموال و مالکیت، تهران: میزان.

    کاتوزیان، ناصر (1393)، حقوق مدنی؛ نظریه‌ عمومی تعهدات، تهران: میزان.

    کاویانی، کورش (1392)، حقوق اسناد تجاری، تهران: میزان.

    الله‌آبادی، کمال(1377)، «اصل استقلال امضاها و عدم توجه ایرادات در اسناد تجاری»،دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره‌ 10 و 11.

    مرتضوی، عبدالحمید (1392)، قواعد عمومی اسناد تجاری،‌ تهران: جاودانه

    نوری، حسن (1383)،‌ «اصل عدم قابلیت استناد به ایرادات در اسناد تجاری»،‌ الهیات و حقوق، شماره‌ی13

    ب. عربی

    بحرانى، محمد (1428ق)، فقه المصارف و النقود، قم: مکتبه فدک.

    تبریزى، جواد بن على (1427ق)، المسائل المنتخبه (للتبریزی)، قم: دار الصدیقه الشهیده (س)

    خویى، سید ابوالقاسم موسوى (1410ق)، منهاج الصالحین (للخوئی)، قم: نشر مدینهالعلم، ج1

    روحانى قمّى، سید صادق حسینى (بی‌تا)، المسائل المستحدثه (للروحانی)، بی‌جا.

    ستربن ثواب‌الجعید (1406ق)، أحکام‌الأوراق‌التجاریه و النقدیه، رساله ماجیستر، کلیه الشریعه و الدراسات الإسلامیه، عربستان: المملکه العربیه‌السعودیه.

    سعد بن ترکی بن محمد الخثلان (1425ق)،‌ أحکام الأوراق‌التجاریه فی فقه الإسلامی، المملکه العربیه السعودیه،‌ الناشر: دار إبن الجوزی (للنشر و التوزیع)، الریاض، الطبعه الأولی.

    سیستانى، سید على حسینى (1422ق)، المسائل المنتخبه (للسیستانی)، قم: دفتر حضرت آیه الله سیستانى.

    سیستانى، سیدعلى حسینى (1417ق)، منهاج الصالحین(للسیستانی)، قم: دفتر حضرت آیه الله سیستانى، ج1

    صدر، سید محمد باقر (1401 ق)،البنک اللاربوی، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.

    عمربن عبدالعزیر المترک (1418ق)، الربا و المعاملات المصرفیه فی نظر الشریعهالأسلامیه، الناشر: دارالعاصمه (للنشر والتوزیع)، الریاض – الممکه ‌العربیه ‌السعودیه.

    گلپایگانى، سید محمدرضا موسوى (1409ق)، مجمع المسائل (للگلبایگانی)، قم: دارالقرآن الکریم، ج2

    مکارم شیرازى، ناصر (1429ق)، رساله توضیح المسائل(مکارم)، قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)

    نجفى، بشیرحسین (1427ق)، بحوث فقهیه معاصره، نجف: دفتر حضرت آیه الله نجفى.

    وحید خراسانى، حسین (1428ق)، توضیح المسائل (وحید)، قم: مدرسه امام باقر (ع)

    ج. اینترنتی

    1. http://www.dastour.ir/brows/?lid=335210 (آخرین مشاهده: 15/ 8/ 94)