آموزه‌های حقوقی گواه
بررسی ماهیت و مسئله تضمین سود در اوراق مشارکت
نوع مقاله : مقاله تخصصی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی رحمة الله علیه
2 کارشناس ارشد حقوق خصوصی
چکیده
سود اوراق مشارکت چالش برانگیزترین موضوعی است که در مطالعه ماهیت ایـن اوراق بـا آن مواجه‌ایم. مسئله‌ای کـه مشروعیت سود اوراق مشارکت را با تردید روبه‌رو می‌سازد، سود علی الحساب تضمین شده است. از طرفی خریداران اوراق مشارکت نیز انتظار ندارند که در زیان ناشران این اوراق شرکت کنند.
قانونگذار نیز برای آن‌که عدم پیش‌بینی تـحمل زیـان تـوسط دارندگان اوراق مشارکت، این شبهه را ایجاد نکند که مشارکتی در کار نیست، راهکاری پیـش‌بینی کرده است که جبران احتمالی زیان وارد در اثر طرح برای صاحب ورقه میسر شود و اطمینان یابد اگر طرح زیان بدهد، زیان او جـبران خـواهد شـد. این راهکار چیزی جز تضمین سرمایه‌گذاری خریدار اوراق مشارکت نیست.
در این مقاله ضمن تبیین زوایای اوراق مشارکت و نیز بررسی نظرات مختلف در رابطه با تضمین سود، معتقدیم که چنین تضمینی، از آن‌جا که توسط شخص ثالثی(غیر از ناشر) انجام می‌شود مـشکلی ایـجاد نمی‌کند. در واقع، هر شخص ثالثی (که معمولا بانک ها می‌باشند) می‌تواند حسن انجام مشارکت توسط یکی از شرکا را تضمین کند و ایـن تضمین، هیچ اثـری بـر عقد شرکت میان شرکا که در آن به تسهیم سود و زیان در مقابل یکدیگر تعهد کرده‌اند ندارد.
کلیدواژه‌ها
- اسکینی، ربیعا 1389، شرکت های تجاری، ج2، چاپ سیزدهم،انتشارات سمت
- اسکینی،ربیعا 1388،تأملاتی در خصوص ساختار و ماهیت حقوقی اوراق مشارکت مؤسسات و شرکتهای دولتی و خصوصی،فصلنامه مدرس علوم انسانی-پژوهش‌های حقوقی تطبیقی،ش 4،تـهران، دانشگاه تـربیت مدرس
- افتخاری، جواد 1380، شرکت های تجارتی، چاپ اول، انتشارات ققنوس
- امامى، سید حسن، حقوق مدنى (امامى)، 6 جلد، انتشارات اسلامیة، تهران - ایران، ه ق ج2
- پاسبان، محمد رضا 1386، حقوق شرکتهای تجارتی، چاپ دوم ، انتشارات وزارت فرهنگ و ار شاد اسلامی
- حسین‌زاده بحرینی، محمد حـسین 1376 ،بررسی فـقهی و اقتصادی سود تضمین شده، فصلنامه اندیشه حوزه، ش 8، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی
- خزاعی، حسین 1385، شرکت های تجارتی، جلد دوم، چاپ اول، نشر قانون
- ستوده تهرانی، حسن 1384، حقوق تجارت با اضافات و اصلاحات سید علی سید احمدی سجادی، جلد دوم، چاپ ششم، نشر دادگستر
- شیروی،عبد الحسین 1381،اوراق مشارکت؛ برداشتی نو از مفهوم سنّتی مـشارکت، مجله دانـشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز؛ش 8، تبریز: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز،
- صدر،سید محمد باقر1388، بانک بدون ربا در اسلام، ترجمه سـید یـحیی عـلوی، چ 1، تهران، دانشگاه امام صادق علیه السّلام
- عاملى، شهید ثانى، زین الدین بن على، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، 15 جلد، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم - ایران، اول، 1413 ه ق ج5
- عرفانی، محمود 1388 ، شرکت های تجاری،ج2، انتشارات جنگل،چاپ اول
- عقیلی کرمانی، پرویز 1376 ، بررس انـواع اوراق مشارکت و نقش آن در بازارهای پول و سرمایه، مجموعه سخنرانی‌ها و مقالات هشتمین سمینار بانکداری اسلامی؛ تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران
- علوی،سید یحیی 1388، بانکداری بدون ربا (چالش‌ها و راهکارها)، چ 1، تهران، دانشگاه امـام صـادق عـلیه السّلام
- کاتوزیان، ناصر 1373، حقوق مدنی، مشارکت‌ها و صلح، ج 2،تهران،گنج دانش
- کاشانی،سید مـحمود 1382،نگاهی گذرا به لایحه قـانونی بـودجه،مجله کانون وکلایدادگستری مرکز،ش 182،دوره جـدید:ش 13،تـهران: کانون وکلای دادگستری مرکز
- موسویان،سید عباس 1386؛ بررسی فقهی-اقتصادی ابزارهای جایگزین اوراق قرضه، ابزارهای مالی اسلامی(صکوک)؛ج1،تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
- هادوی تهرانی، مهدی 1378، مبانی فقهی اوراق مشارکت، مجموعه مقالات دهمین همایش بانکداری اسلامی،چ 1، تهران، مؤسسه عالی بانکداری ایران
)